آموزش جامع و رایگان اندیکاتور MFI

کسب موفقیت در بازار سرمایه نیازمند کسب دانش و آگاهی خاص خود است. در بازارهای مالی، ابزارهای مختلفی وجود دارند که هریک در معاملات ما نقش مهمی را بازی می‌کنند. یکی از این ابزارها اندیکاتور MFI می‌باشد که همواره موردتوجه تحلیلگران و معامله‌گران بورس بوده‌ و برای شناسایی بازگشت‌های بالقوه، واگرایی‌ها و نوسانات شکست گزینه بسیار مناسبی است.

در این نوشتار از آکادمی پارسیان بورس قصد داریم به معرفی و تحلیل اندیکاتور MFI، کاربردها، روش محاسبه و نحوه استفاده از این اندیکاتور بپردازیم. بنابراین اگر از علاقمندان به یادگیری ابزارهای کارآمد در تحلیل‌ تکنیکال هستید در ادامه با ما همراه باشید تا با شاخص MFI، آشنا شوید.

اندیکاتور MFI چیست؟

اندیکاتور MFI کوتاه‌شده عبارت Money Flow Index می‌باشد که به معنای شاخص جریان نقدینگی است و در واقع اسیلاتوری است که با استفاده از قیمت و حجم معاملات ساخته می‌شود. این شاخص به نحوی می‌گوید ورود و خروج جریان نقدینگی به بازار خاصی، با رشد قیمتی یا افت قیمتی همراه است.

اندیکاتور MFI میزان ورود و خروج پول پرحجم در بازار را مورد ارزیابی قرار داده و خروجی آن، به‌عنوان یک شاخص در نظر گرفته می‌شود که از داده‌های قیمت و حجم برای شناسایی سیگنال‌های خرید یا فروش یک دارایی یا سهم استفاده می‌کند. همچنین برای تشخیص واگرایی‌هایی که نشان از تغییر روند قیمتی می‌دهند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در بازار سرمایه، جریان ورود پول با حجم بالا، همواره نشانه مثبت برای افزایش تقاضا و میل برای خرید بوده که این خود برای تصمیم‌گیری در خرید و فروش سهام بسیار کارآمد خواهد بود. شاخص MFI همانند سایر اندیکاتورها بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند و با افزایش تقاضا و رشد قیمت به سمت بالا صعودی می‌شود و زمانی که قیمت افت کرده و عرضه زیاد می‌شود به سمت پائین نزول می‌کند.

شاخص جریان نقدینگی MFI شباهت زیادی به اندیکاتور شاخص قدرت نسبی RSI دارد با این تفاوت که حجم معاملات نیز در محاسبات MFI لحاظ شده است. در واقع در محاسبه MFI از حجم معاملات نیز در فرمول مربوطه استفاده شده و از همین رو  بسیاری از تحلیلگران MFI را RSI حجمی می‌نامند.

آموزش محاسبه اندیکاتور MFI + فرمول محاسبه

در تحلیل هر اندیکاتوری، به فرمول و محاسبات خاصی نیاز داریم. اندیکاتور MFI نیز فرمول خاص خود را دارد و در اکثر پلتفرم‌های تحلیلی به صورت خودکار محاسبه و نمودار آن رسم می‌شود. اما برای آشنایی با نحوه محاسبه آن باید به چندین پارامتر مختلف توجه داشته باشیم که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

در مرحله اول باید قیمت تیپیکال (Typical Price) را با استفاده از فرمول زیر محاسبه کنیم:

3 / (قیمت بسته شدن + بیشترین قیمت + کمترین قیمت) = قیمت تیپیکال

در مرحله دوم جریان نقدینگی (Money Flow) را بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌کنیم:

قیمت تیپیکال  حجم = جریان نقدینگی

در رابطه با فرمول بالا باید گفت که اگر قیمت تیپیکال بیشتر از قیمت روز گذشته باشد، جریان نقدینگی مثبت است و اگر قیمت تیپیکال کمتر از قیمت روز گذشته باشد، جریان نقدینگی منفی است و در صورتی که قیمت تیپیکال مساوی قیمت روز گذشته باشد، جریان نقدینگی خنثی است.

در مرحله سوم نسبت نقدینگی (Money Ratio) را مطابق فرمول زیر محاسبه می‌کنیم:

جریان نقدینگی منفی / جریان نقدینگی مثبت = نسبت نقدینگی

حال تمام پارامترهای مورد نیاز برای جایگذاری در فرمول و محاسبه MFI را در اختیار داریم و به راحتی می‌توانیم بر اساس فرمول زیر شاخص جریان نقدینگی را محاسبه کنیم:

(نسبت نقدینگی – 1/100) – 100 = شاخص جریان نقدینگی MFI

البته تاکید می‌گردد که تحلیلگران تکنیکال هیچ نیازی به محاسبه MFI ندارند و صرفا جهت آموزش و تفهیم هرچه بهتر موضوع، نحوه محاسبه آن آموزش را برای شما توضیح دادیم تا بیشتر با این ابزار آشنا شوید.

به صورت کلی برای اینکه بخواهید به تریدری موفق تبدیل شوید، باید نحوه کار عملی با این اندیکاتورها را بشناسید. شما در حین معامله نیاز دارید تا بتوانید از این اندیکاتور اطلاعاتی در مورد افزایش یا کاهش قیمت دریافت کنید. این موضوعی است که در دوره‌های آموزش ارز دیجیتال به شما آموزش داده می‌شود.

تفسیر و تحلیل اندیکاتور MFI

همان طور که پیش از این ذکر شد، از آنجایی که در محاسبه MFI از حجم معاملات نیز استفاده می‌شود، تحلیلگران MFI را RSI حجمی می‌نامند و آن را همانند RSI تفسیر می‌کنند. تفاوت عمده این دو، مطمئناً حجم است. به دلیل اضافه شدن حجم به این فرمول، عملکرد شاخص جریان پول کمی با RSI متفاوت خواهد بود. نظریه‌ها بیان می‌کند که حجم منجر به افزایش قیمت می‌شود. RSI  یک نوسانگر حرکت است که قیمت‌ها را مدیریت می‌کند. وارد کردن حجم به این فرمول می‌تواند زمان مدیریت را افزایش دهد.

توسعه‌دهندگان اندیکاتور MFI در تحلیل تکنیکال به وسیله آن 3 سیگنال اصلی را شناسایی کردند. نخست سطوح بیش ‌از حد خرید یا فروش بیش ‌از حد، پس از آن تشخیص واگرایی صعودی و نزولی به‌ منظور پیش ‌بینی تغییرات روند بازار و سوم هم نوسانات شکست در محدوده 80 یا 20 به ‌منظور شناسایی سیگنال است.

در تحلیل نمودار مربوط به این اندیکاتور، معامله‌گران می‌توانند به جستجوی سطوح اشباع خرید و اشباع فروش بپردازند تا در خصوص مرزهای قیمت ناپایدار هشدار دهند. واگرایی‌های صعودی و نزولی نیز می‌توانند به منظور پیشگویی تغییر جهت روند مورد استفاده قرار گیرند. نوسانات شکست در 80 یا 20 نیز می‌تواند به منظور شناسایی نقاط بالقوه بازگشت قیمت استفاده شود.

چگونه نقاط خرید و فروش بیش از حد را با اندیکاتور MFI شناسایی کنیم؟

با استفاده از اندیکاتور MFI  می‌توان سطوح خرید یا فروش بیش‌ از حد را به ‌منظور شناسایی حباب قیمت مورد استفاده قرار داد. غالبا MFI بالای 80 را به‌ عنوان خرید بیش از حد و MFI زیر 20 را به ‌عنوان فروش بیش ‌از حد به حساب می ‌آورند اما لازم به ذکر است که روندهای قوی می‌توانند مشکلاتی را پیش آورده و این سطوح پیش‌فرض را نادیده گرفته و به روند خود ادامه دهند.

هنگامی که روند صعودی قوی استMFI  می‌تواند اشباع خرید شود (>80) و قیمت‌ها می‌توانند به سادگی به افزایش خود ادامه دهند. برعکس، هنگامی که روند نزولی قوی است، MFI می‌تواند اشباع فروش شده (<20) و قیمت‌ها نیز می‌توانند به سادگی به کاهش خود ادامه دهند.

هنگامی‌که تقاضا برای خرید و جریان ورود نقدینگی رو به افزایش باشد، شاخص اندیکاتور عدد بالایی را نشان می‌دهد و این به معنای تمایل به خرید در بازار است و به‌ نوعی می‌تواند سیگنال خرید برای معامله‌گران باشد. از طرفی وقتی تمایل زیاد برای فروش با حجم بالا در بازار بورس اتفاق می‌افتد، جریان خروج نقدینگی در بازار رخ‌ داده است که در این صورت شاخص اندیکاتور MFI عدد پایینی را نشان می‌دهد که به معنای تمایل بیش از حد به فروش است و این احتمال را دارد که سیگنال فروش در بازار باشد.

طبق تعریف، در طی روند صعودی و ورود جریان پول، احتمالاً سیگنال‌های خرید و به همین ترتیب در طی روند نزولی بیش از حد، سیگنال‌های فروش ایجاد می‌شود تا زمانی که خط روند اشباع فروش شکسته شود و دوباره شاخص اندیکاتور به سمت اعداد بالا حرکت کند که دوباره سیگنال برای خرید به وجود می‌آید.

واگرایی با اندیکاتور MFI

یکی از ویژگی‌های شاخص جریان نقدینگی یا همان MFI امکان بررسی ضعف در روند و تشخیص واگرایی می‌باشد. این اندیکاتور همانند RSI در تشخیص واگرایی‌ها در کف و قله‌ها دقت نسبتا بالایی دارد. با توجه به اهمیت بررسی واگرایی در اندیکاتورها، MFI می‌تواند کمک بزرگی در زمینه تشخیص قدرت روند باشد.

واگرایی یا divergence از مفاهیم مهم بازار سرمایه به شمار می‌رود و زمانی رخ می‌دهد که قیمت سهم و شاخص اندیکاتور در خلاف جهت روند خود حرکت کنند. در واقع وقتی قیمت سهم افت می‌کند ولی شاخص اندیکاتور تمایل به تغییر روند کاهشی به افزایشی دارد، واگرایی اتفاق می‌افتد که از مفاهیم مهم بازار سرمایه از جمله بازار فارکس به شمار می‌رود.

یکی از نکات کلیدی در آموزش فارکس این است که تریدر بداند چه زمانی معامله خود را باز کند یا آن را ببندد. ابزاری که به این کار کمک می‌کند واگرایی است. چنانچه روند صعودی باشد و واگرایی ایجاد شود، اگر تریدر معامله باز داشته باشد آن را می‌بندد و یا استاپ لاس را بسیار نزدیک قرار می‌دهد تا سود حفظ شود. به طور مشابه در روند نزولی و پس از ایجاد واگرایی معامله فروش باز یا باید بسته شود و یا استاپ لاس در بالای نزدیک‌ترین قله قرار داده شود.

شاخص جریان نقدینگی در تشخیص واگرایی، اعداد مختلفی را نشان می‌دهد. واگرایی مثبت هنگامی اتفاق می‌افتد که سهم با کندل مثبت و حجم بالا معامله شود که نشان از رشد قیمتی سهم خواهد بود. هر زمانی که در تشخیص واگرایی، شاخص اندیکاتور کاهش پیدا کند، احتمال کاهش قیمت و افت ارزش سهم بیشتر می‌شود.

نحوه استفاده از اندیکاتور MFI

همان‌طور که پیش از این اشاره شد، شاخصMFI  بین 0 تا 100 در نوسان است. این سطح می‌تواند تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش سهم را برای شما راحت‌تر کند و در تعیین نقاط حمایتی سهم که اصولا خرید در آن ناحیه ریسک کمتری برای ما دارد و نقاط مقاومتی سهم که خرید در آن ناحیه ریسک معامله را بالاتر می‌برد، به شما کمک کند.

نحوه استفاده از اندیکاتور MFI به‌گونه‌ای است که احتمالات موجود در روند سهم را می‌توان با شناسایی نقاط اشباع خرید و فروش مشخص کرد. همچنین تعیین سطوح آن، در معاملات بسیار تاثیرگذار است. معمولا وقتی عدد اندیکاتور از سطح 80 بالاتر می‌رود، اشباع بیش از حد جریان نقدینگی رخ می‌دهد که اصطلاحا اشباع خرید گفته می‌شود. در این زمان باید احتیاط کرد چرا که هر لحظه احتمال تغییر روند به‌ واسطه اشباع زیاد وجود خواهد داشت.

به همین ترتیب زمانی که سطح اندیکاتور به 20 نزدیک‌ می‌شود، اشباع بیش از حد فروش رخ می‌دهد. در این حالت هر تغییر روند شاخص به سمت سطوح بالاتر، احتمال تغییر روند سهم از افت قیمت به افزایش قیمت را بالاتر می‌برد. بنابراین آگاهی از نحوه کار اندیکاتور MFI نقش کلیدی در معاملات بازی می‌کند.

تفاوت در MFI و RSI

اندیکاتور MFI و اندیکاتور RSI در تحلیل تکنیکال بسیار نزدیک به یکدیگر بوده و از لحاظ ساختار و کاربرد شباهت زیادی به هم دارند و هر دو می‌توانند اشباع خرید و اشباع فروش در روند سهم را تشخیص دهند. تفاوت اصلی این دو اندیکاتور در این است که در محاسبه MFI از ترکیب داده‌های قیمت و حجم معاملات استفاده می‌شود در حالی که در محاسبه RSI حجم نقشی ندارد و فقط از داده‌های قیمت استفاده می‌شود.

به عقیده تحلیلگران، MFI یک اندیکاتور پیشرو است و هشدارهای محتمل‌تری را نسبت RSI ارائه می‌دهد. آن‌ها معتقدند اندیکاتور MFI نسبت به اندیکاتور RSI بهتر می‌تواند سیگنال داده و بازگشت‌های احتمالی را هشدار دهد. شاخص MFI با دقت بیشتری نسبت به شاخص RSI فشار خرید و فروش را بر اساس نوسانات حجم معاملات مشخص می‌کند.

همواره هنگام آموزش بورس به افراد یادآوری می‌شود که هیچگاه نمی‌توان گفت یک اندیکاتور بهتر از دیگری است بلکه باید در نظر داشت که هریک از آن‌ها عناصر متفاوتی را بررسی کرده و در زمان‌های مختلف سیگنال‌های متفاوتی صادر می‌کنند. نکته‌ حائز اهمیت این است که این اندیکاتورها به ‌تنهایی اطمینان کافی را در سیگنال‌های دریافتی ایجاد نمی‌کنند و به ‌منظور دریافت سیگنال‌های مطمئن‌تر و کاهش خطا، از ترکیب اندیکاتورهای MFI و RSI استفاده می‌شود.

نتیجه گیری

اندیکاتورها راهگشای ما در معاملات بورسی هستند. اندیکاتور MFI یا همان شاخص جریان نقدینگی یک اندیکاتور منحصر به فرد است که حرکت و حجم را با یکدیگر ترکیب می‌کند و برای شناسایی بازگشت‌های بالقوه با سطوح اشباع خرید و اشباع فروش، واگرایی‌های نزولی و صعودی و نوسانات شکست گزینه بسیار مناسبی است.

مانند دیگر اندیکاتورها، اندیکاتور MFI نیز نباید به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد بلکه باید با یک نوسانگر حرکتی خالص مانند RSI یا تجزیه و تحلیل الگو ترکیب شود تا قدرت سیگنال‌ها افزایش پیدا کند و درصد خطا کاهش یابد. معامله در بازار سرمایه علاوه بر جذابیت خاص خود، نیازمند شناخت دقیق و آگاهی از مفاهیم و ابزراهایی است که می‌تواند به موفقیت شما در این مسیر کمک کند. ما در پارسیان بورس با ارائه خدمات آموزشی و تحلیلی شما را با کاربردی‌ترین نکات و پربازده‌ترین استراتژی‌های معاملاتی آشنا می‌کنیم تا بیشترین سود را داشته باشید.

سوالات متدوال

1. آیا می‌توان تنها با تکیه بر اندیکاتور MFI به خرید و فروش سهام پرداخت؟
   خیر، این ابزار تنها می‌تواند در کاهش ریسک به شما کمک کند. برای خرید و فروش باید معیارهای دیگری را نیز در نظر گرفت.

2. آیا میان دو اندیکاتور RSI و MFI تفاوت دیگری نیز وجود دارد؟
   اندیکاتور RSI یک اسیلاتور است و مرز بالای ۷۰ جاکی از اشباع خرید و مرز کمتر از ۳۰ حاکی از اشباع فروش است. این در حالیست که در MFI این اعداد به ترتیب ۸۰ و ۲۰ بوده و این اندیکاتور، یک اندیکاتور حجمی است.

3. چرا MFI در مقایسه باRSI انعطاف کمتری دارد؟
   در MFI‌ به حجم نیز توجه می‌شود به همین دلیل است که این اندیکاتور در مقایسه با همتای خود از انعطاف‌پذیری کمتری برخوردار بوده و با توجه به حجم معاملات استفاده می‌شود.