اسیلاتور چیست؟

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در بازار سرمایه یافتن نقاط ورود و خروج معامله برای تریدرهاست. یکی از ابزارهای کمکی تحلیل تکنیکال جهت شناخت بهتر شرایط بازار ارز، اسیلاتور (Oscillator) است که مناطق اشباع خرید و فروش را در بازارها نشان می‌دهد. انواع مختلفی از اوسیلاتورها وجود دارد که توسط اکثر تریدرهای بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در این نوشتار از آکادمی پارسیان بورس ابتدا اسیلاتور و انواع آن را معرفی کرده و سپس به بیان کابردها و روش استفاده از آن در تحلیل سهام خواهیم پرداخت. برای یادگیری کامل این مفاهیم پیشنهاد می‌کنیم در ادامه با ما همراه باشید.

البته باید این را بدانید که برای استفاده از این ابزار و تبدیل شدن به معامله‌گری حرفه‌ای، نیاز است تا به صورت حرفه‌ای آموزش‌های مختلف بازارهای مالی مانند آموزش ارز دیجیتال را جدی بگیرید.

معرفی اسیلاتور

اسیلاتور یا نوسان‌گر یک شاخص نموداری است که در یک محدوده دارای حد پایین و حد بالا نوسان کرده و به منظور تشخیص شرایط اشباع خرید یا اشباع فروش سهام در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ابزار نوسانات خود عددی را در اختیار تریدرها قرار می‌دهد که براساس آن می‌توان شرایط بازار، سرعت حرکت و هچنین جهت حرکت قیمت را ارزیابی کرد و بهترین تصمیم را جهت خرید و یا فروش گرفت.

هر اوسیلاتور دارای دو مقدار ثابت (کرانه بالا و کرانه پایین) است و شاخص آن در این محدوده نوسان می‌کند. با تحلیل نوسانات این شاخص، می‌توان شرایط بازار را پیش‌بینی کرد. این ابزار درجه اطمینان بالایی داشته و در تشخیص نقاط ورود و خروج، کاربرد دارد اما باید توجه داشت که در دنیای معاملات هیچ ابزاری به طور 100% موفقیت حتمی شما را تضمین نمی‌کند و در کنار آن باید از ابزارهای دیگر جهت اطمینان خاطر بیشتر کمک گرفت.

روش استفاده از اسیلاتور در تحلیل سهام

اولین گام به منظور استفاده از اوسیلاتور این است که ابتدا دو محدوده برای آن تعریف کرده و سپس آن را در بازه مربوطه قرار دهیم. در این مرحله اسیلاتور نوسان کرده و یک شاخص روند ایجاد می‌کند. تریدرها نوسانات این شاخص را مورد بررسی قرار می‌دهند و به کمک آن از شرایط بازار آگاه می‌شوند.

تریدرها با استفاده از تغییرات اوسیلاتور روند قیمت را تشخیص می‌دهند. هنگامی که اسیلاتور به سمت مقادیر بالاتر (کرانه بالا) در حرکت است یعنی در حالت اشباع خرید قرار داریم و زمانی که اوسیلاتور به سمت مقادیر پایین‌تر (کرانه پایین) حرکت کند نشان‌دهنده این است که در حالت اشباع فروش قرار گرفته‌ایم.

انواع اسیلاتورها

اسیلاتورها انواع مختلفی دارند و هر یک از آن‌ها اطلاعات متفاوتی را در اختیار تریدرها قرار می‌دهند. در این میان تشخیص انتخاب نوع اوسیلاتور به تریدر بستگی دارد. در ادامه به بررسی دو گروه از مهم‌ترین اوسیلاتورها می‌پردازیم:

1. اسیلاتورهای متمرکز (centered oscillators)
   این اوسیلاتورها در بالا و پایین یک نقطه یا خط مرکزی در نوسان هستند. اهمیت و کاربرد این اوسیلاتورها در شناسایی قدرت، ضعف یا جهت حرکات محافظتی می‌باشد. در ساده‌ترین حالت، وقتی اوسیلاتور متمرکز بالای خط یا نقطه مرکزی نوسان دارد، حرکت صعودی در نظر گرفته می‌شود و درمقابل، وقتی اوسیلاتور متمرکز در پایین خط مرکزی نوسان کند، حرکت نزولی خواهد بود. یک نمونه از اوسیلاتورهای متمرکز، اوسیلاتور مکدی است که در بالا و پایین نقطه صفر نوسان می‌کند.
2. اسیلاتورهای نواری (banded oscillators)
   بین دو قطب اشباع خرید و اشباع فروش نوسان خواهند کرد. اوسیلاتورهای نواری در بالا و پایین دو نوار که نشان‌دهنده حداکثر سطوح قیمت هستند نوسان می‌کنند. نوار پایین، نقاط اشباع فروش و نوار بالا، نقاط اشباع خرید را نشان می‌دهد. این نوارها با تغییرات خود به معامله‌گران این امکان را می‌دهند تا نقاط اشباع خرید و فروش را تشخیص دهند. شاخص نسبی قدرت (RSI) و اوسیلاتور استوکاستیک دو نمونه از انواع اوسیلاتورهای نواری هستند.

به طور کلی، اوسیلاتورهای متمرکز برای تجزیه و تحلیل قدرت و جهت حرکت قیمت مناسب هستند، در حالیکه اوسیلاتورهای نواری بیشتر برای شناسایی سطوح اشباع خرید و اشباع فروش به کار می‌روند. مهم‌ترین تفاوت این دو  اوسیلاتور این است که اوسیلاتورهای متمرکز در تشخیص نوسانات شدید کارآمد بوده در حالیکه برای شناسایی نوسانات ضعیف و خرید و فروش سبک استفاده از اوسیلاتورهای نواری توصیه می‌شود.

معرفی رایج‌ترین اسیلاتورها در تحلیل تکنیکال

اسیلاتورها انواع مختلفی دارند و نحوه استفاده از آن‌ها به شیوه معاملات باز می‌گردد. رایج‌ترین اسیلاتورها عبارتند از:

1. استوکاستیک (stochastic): استوکاستیک یک اندیکاتور مبتنی بر مومنتوم نواری است که به شناسایی شرایط اشباع خرید و اشباع فروش کمک می‌کند. اوسیلاتور استوکاستیک بین 0 تا 100 در نوسان است و در شرایط خنثی و بازار بدون روند عملکرد بهتری دارد. بهترین راه برای یافتن نقطه ورود با استفاده از stochastic این است که باید منتظر یک اصلاح نزولی در یک روند صعودی یا یک اصلاح صعودی در یک روند نزولی باشیم.
2. قدرت نسبی (RSI): همانند Stochastic، شاخص قدرت نسبی نیز بین ۰ و ۱۰۰ در نوسان است. تنها تفاوت این دو این است که RSI برعکس Stochastic در یک بازار رونددار بهتر عمل می‌کند. استراتژی این اوسیلاتور این است که در آن باید ابتدا به دنبال سطوح حمایت و مقاومت بالقوه و سپس یافتن فرصت‌های ورود به بازار باشید.
3. شاخص کانال بالا (CCI): این اوسیلاتور از نظر ظاهری شبیه به RSI است، اما تفاوت این دو این است که برعکس RSI شاخص CCI حد بالا یا پایین ندارد و در شرایط عادی، بین 100- تا 100+ در نوسان است. وقتی در این محدوده طبیعی باقی بماند، نشان می‌دهد که روند قوی در بازار وجود ندارد و قیمت در یک محدوده خنثی نوسان می‌کند.
4. مکدی (MACD): یک ابزار تکنیکال پرکاربرد است که از دو میانگین متحرک با هیستوگرام برای سنجش قدرت حرکت ترکیب می‌کند و به کمک آن می‌توان واگرایی‌ها را تشخیص داد. بهترین راه برای استفاده از MACD این است که به دنبال سیگنال‌های خلاف جهت باشید. یعنی وقتی خط سیگنال به زیر سطح 0 رسید، سیگنال خرید ایجاد می‌کند و هنگامی که خط سیگنال بسیار بالاتر از سطح ۰ معامله می‌شود، سیگنال فروش صادر می‌شود.
5. اسیلاتور مومنتوم (Momentum): یک ابزار تکنیکال ساده که بین 0 تا 100 در نوسان است و به طور کلی یک خط مرکزی با علامت صفر دارد. سطح صفر به عنوان سطح میانی در نظر گرفته می‌شود و زمانی که مقدار اندیکاتور بالاتر از آن سطح باشد، می‌توان گفت که بازار صعودی بوده و زمانی که مقدار اندیکاتور زیر آن سطح باشد، بازار نزولی است. به خاطر داشته باشید که نوسانگر مومنتوم لزوما سطوح اشباع خرید و اشباع فروش را نشان نمی‌دهد.

کاربرد اسیلاتور در بورس

در بازار بورس همانند دیگر بازارهای مالی از اوسیلاتورها برای پیدا کردن نقاط ورود و خروج به معاملات استفاده می‌شود. گاهی اوقات ممکن است قیمت‌ها در بازار بورس بدون روند شوند. در این شرایط که بازار در حالت بدون روند یا خنثی قرار داشته و به کمک اوسیلاتورها می‌توان محدوده‌های اشباع خرید و فروش را پیدا کرد.

در دوره آموزش بورس نکته حائر اهمیت این است که آگاهی از محدوده‌های خرید و فروش در کنار دیگر ابزارهای تحلیل تکنیکال، به تریدرها این امکان را می‌دهد تا بتوانند نقاط ورود و خروج مناسب‌تری را برای سهم مربوطه در نمودار قیمتی پیدا کنند.

کاربرد اسیلاتور در ارز دیجیتال

اوسیلاتورها ابزاری در تحلیل تکنیکال هستند که در بازارهای مختلف مالی کاربرد دارند. بنابراین در بازار ارزهای دیجیتال نیز اوسیلاتورها کاربرد زیادی دارند. نکته حائز اهمیت این است که از آنجایی که بازار ارزهای دیجیتال نسبت به بازارهای مالی دیگر نظیر فارکس ارزش بازاری کمتری دارد، نوسانات بیشتری را تجربه می‌کند.

با توجه به اینکه ممکن است برخی از تنظیماتی که در اوسیلاتورها استفاده می‌شود در ارزهای دیجیتال نیاز به تغییر داشته باشند، بنابراین در ابتدا بهتر است برای استفاده از اوسیلاتورها در ارزهای دیجیتال، برای مدتی صحت سیگنال‌های دریافتی از اوسیلاتور را در رمزارز موردنظر به‌صورت آزمایشی مورد بررسی قرار دهید.

کاربرد اسیلاتور در فارکس

در آموزش فارکس، همواره به تریدرها یادآوری می‌شود که برای کسب موفقیت، اطلاعاتی را بررسی کنند که نمی‌توان از نمودارهای معمول قیمت به دست آورد. به همین منظور از ابزارهای تحلیل تکنیکال مخصوصا اوسیلاتورها برای به دست آوردن بینش بیشتر استفاده می‌کنند. اسیلاتور در فارکس هر داده‌ای را شامل می‌شود که در جایی میان دو نقطه قرار می‌گیرد.

اوسیلاتور در فارکس به عنوان سنگ‌بنای ارزیابی یک جفت ارز یا هر طبقه دارایی دیگر در نظر گرفته می‌شود. همانطور که از نام آن پیداست، نوسان‌گرها بین دو مقدار ثابت در رابطه با قیمت واقعی دارایی در نوسان بوده و به تریدرها کمک می‌کنند تا حرکت جهت و همچنین قدرت حرکت را بسنجند. از این رو، با استفاده از یک اوسیلاتور در فارکس، می‌توانید بفهمید که قیمت دارایی در حال افزایش یا کاهش است و سرعت آن در چه جهتی می‌باشد.

نتیجه گیری

اسیلاتورها بسیار شبیه به اندیکاتورها هستند و در شناسایی سیگنال‌های خرید و فروش و نقاط ورود و خروج مورد استفاده قرار می‌گیرند. از همین رو نقش مهمی در افزایش سود و کاهش زیان تریدرها دارند. البته لازم به ذکر است انواع اوسیلاتورها با اندیکاتورها تفاوت دارند و نباید این دو واژه را به جای هم به کار برد.

اوسیلاتورها به سنجش میزان هیجان خریداران و فروشندگان بازار سرمایه کمک می‌کنند. به همین دلیل می‌توانند بهترین نقاط را برای خرید یا فروش سهام معرفی کنند. با استفاده از اسیلاتور می‌توانید ببینید که چگونه معامله‌گران حرفه‌ای می‌توانند مدت‌ها قبل از یک سرمایه‌گذار معمولی ورود یا خروج خود به بازار را انجام دهند و به سودهای کلان دست یابند.

سوالات متداول

1. اسیلاتور چیست؟
   اوسیلاتور از یک شاخص نموداری است که در یک بازه نوسان می‌کند و عددی را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد تا با استفاده از آن قدرت حرکت قیمت را ارزیابی کرده و تصمیمات لازم جهت خرید و فروش را اتخاذ ‌کنند.

2. از اوسیلاتورها چگونه استفاده می‌شود؟
   اوسیلاتورها از طریق تقاطع با خط مرکزی، نوسان بین کرانه بالایی و کرانه پایینی و واگرایی با نمودار قیمت، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

3. رایج‌ترین اوسیلاتورها کدام است؟
   از مهم‌ترین اوسیلاتورها می‌توان به استوکاستیک (Stochastics)، شاخص قدرت نسبی (RSI)، شاخص کانال کالا (CCI)، مکدی و مومنتوم اشاره کرد.