چگونه در بورس سرمایه گذاری کنیم؟

بورس اوراق بهادار چه می کند؟

کار اصلی بورس اوراق بهادار این است که، زمینه ای فراهم می‌آورد تا دو گروه از مردم، به طور قانونی، در یک فعالیت اقتصادی شریک و علاوه بر تأمین نیازهای یکدیگر، از منفعت و سود این فعالیت بهره‌مند شوند.

این دو گروه سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران می‌باشند. اصولاً در یک تقسیم‌بندی ساده، افراد جامعه را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد؛ یک گروه کسانی که پول، سرمایه و یا پس‌انداز دارند اما نمی‌توانند با آن کار کنند و گروه دوم کسانی که توانایی انجام فعالیت‌های اقتصادی دارند امّا سرمایه و پول کافی ندارند.

حال برای شما که این سوال پیش آمده است که بورس چیست باید بگوییم این دو گروه علاوه بر این که یکدیگر را نمی‌شناسند و تعداد آن‌ها نیز کم نیست دارای ویژگی‌های مختلفی هستند.

ویژگی‌های سرمایه‌گذاران

به عنوان مثال، همه‌ی سرمایه‌گذاران به یک اندازه پس‌انداز ندارند. برخی دارای مبالغ اندک و برخی صاحب مبالغ کلان می‌باشند، سلیقه‌ی این افراد هم برای سرمایه‌گذاری متفاوت است، مثلاً عده‌ای تمایل به سود کم در کوتاه‌مدت دارند و عده‌ای به دنبال سود بیشتر ولی در درازمدت‌اند و ده‌ها ویژگی دیگر.

ویژگی‌های سرمایه‌پذیران

سرمایه‌پذیران نیز از ویژگی‌های مختلف برخوردارند، برای مثال، هر گروه در زمینه خاصی فعالیت می‌کنند. با توجه به نوع فعالیت‌شان سودهای متفاوتی پرداخت می‌کنند. در اداره‌ی مراکز تولیدی خود سلیقه‌ی متفاوت دارند و… . حال با این همه ویژگی‌های متفاوت چگونه می‌توان بین این دو گروه رابطه برقرار کرد تا همه‌ی آن‌ها ضمن قبول شرایط یکدیگر حاضر به شراکت شوند؟

یکی از کارهای اساسی این بازار همین است که با ایجاد یک فضای مناسب و قانونمند زمینه‌ای فراهم آورد تا از طریق آن برآوردن تمامی خواسته های قانونی طرفین با حفظ حقوق آن‌ها میسر شود.

مزایای شکل‌گیری بازار بورس

بورس یک مشکل بسیار بزرگ دیگر را نیز حل کرده است، به طوری که می‌توان ادعا کرد حل این مشکل باعث گسترش سرمایه گذاری در بورس و در نتیجه توسعه‌یافتگی و پیشرفت سریع‌تر کشورهای جهان شده است. آن مشکل این است که اگر افراد مختلفی که با سرمایه های متفاوت وارد بورس شده و در فعالیت های اقتصادی بزرگ شریک می‌شوند، بخواهند، در هر زمان که تصمیم بگیرند، سهم و سرمایه‌ی خود را به قیمت مناسب بفروشند، باید چه کار کنند؟

به عنوان مثال اگر فردی ۱۰۰ سهم از ۱۲۵ میلیون سهم یک کارخانه‌ی سیمان را دارا باشد و تصمیم بگیرد آن را همین امروز بفروشد چگونه می‌تواند قیمت سهام خود را مشخص کند؟ چطور می‌تواند قیمت کارخانه را محاسبه نماید تا بر اساس آن قیمت سهم خود را مشخص کند؟ چه قدر زمان، چه تعداد افراد و چقدر هزینه برای این کار لازم است؟

بورس این مشکل را حل کرده و سازوکاری را طراحی کرده است که هر فرد با هر میزان سهم، در هرروز تصمیم به فروش سهامش بگیرد بتواند از قیمت سهام خود آگاه شود و یا حتی اگر تصمیم به فروش نداشته باشد قیمت روز سهام خود را بداند. هم چنین شاخص بورس نماینده برآیند سهم های بورس است. به جز کسب سود، یکی از مزایای سرمایه‌گذاری در بورس این است که با مبالغ سرمایه اندک هم می‌توانیم وارد بازار شویم و به همین خاطر است که برای شروع و کسب تجربه نگرانی چندانی بابت از دست دادن سرمایه‌مان نخواهیم داشت.

مزیت‌های دیگر بورس

مزایایی که بورس به همراه می‌آورد فقط متوجه فرد سرمایه‌گذار نیست؛ بلکه می‌تواند به وضعیت اقتصادی عموم جامعه هم کمک کند زیرا امکان سرمایه‌گذاری افراد با سرمایه‌های اندک را هم فراهم می‌کند و ضمن کنترل نقدینگی در جامعه باعث می‌شود که توزیع ثروت از روندی عادلانه‌تر پیروی کند. اگر مردم با سرمایه‌های نه چندان کلان به بازار بورس بیایند و در آن سرمایه گذاری صورت بدهند، علاوه بر اینکه می‌توانند از رکود پول خود جلوگیری نمایند به رشد صنعت و فعالیت شرکت‌های مختلف هم کمک خواهند کرد.

چرا سرمایه‌گذاری در بورس؟

سرمایه‌گذاری در بورس می‌تواند نقش بسیار زیادی در رونق اقتصادی داشته باشد. چون با این کار منابع مالی مورد نیاز بنگاه‌های اقتصادی برای توسعه فعالیت‌ها تأمین‌شده و در نتیجه رونق کسب‌وکار، اشتغال‌زایی و رشد و شکوفایی اقتصاد کشور را به دنبال خواهد داشت.

مهم‌ترین مزایای بورس برای سرمایه‌گذاران به شرح ذیل است:

• کسب درآمد: سرمایه گذاری در بورس اگر همراه با تجزیه و تحلیل مالی و به صورت آگاهانه باشد، از دو طریق این هدف را تأمین می‌کند: یکی دریافت سود نقدی (DPS) و دیگری افزایش قیمت سهام.
• امنیت و شفافیت در سرمایه‌گذاری: یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایه‌گذاری در بورس، امنیت در سرمایه‌گذاری و برخورداری از حمایت قانون و مقررات است. همچنین شرکت‌هایی که در آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنید موظف هستند کلیه اطلاعات حائز اهمیت خود اعم از اطلاعات مالی، برنامه‌ها و … را به سازمان بورس اعلام کنند.
• حفظ سرمایه در مقابل تورم: ارزش پول در طول زمان خود به خود کاهش می‌یابد و با توجه به تورم موجود در جامعه در صورتی که افراد پس‌اندازهای خود را در جای مناسبی سرمایه‌گذاری نکنند ارزش آن کاسته خواهد شد. افراد با خرید سهام یک شرکت در واقع به نسبت سهمی که خریداری کرده‌اند، در منافع این شرکت یعنی دارایی‌های شرکت و همچنین سود و زیان آن سهیم می‌شوند. طبیعتاً در طول زمان، اولاً ارزش دارایی‌های شرکت متناسب با تورم افزایش می‌یابد و ثانیاً، شرکت در اثر فعالیت‌های اقتصادی که انجام می‌دهد سود قابل قبولی به دست می‌آورد. در نتیجه افرادی که اقدام به خرید سهام شرکت‌ها می‌کنند می‌توانند سرمایه خود را در مقابل تورم حفظ کنند.
• قابلیت نقد شوندگی: یکی از ویژگی‌های یک دارایی خوب، این است که قابلیت نقد شوندگی بالایی داشته باشد؛ یعنی بتوان آن را سریع به پول نقد تبدیل کرد. همین ویژگی از مهم‌ترین مزیت‌هایی است که بورس را از بازارهای دیگر به خصوص مسکن جدا کرده است و افراد زیادی را جذب خود کرده است.

روش‌های دریافت کد بورسی

در روش اول شما می‌توانید با مراجعه حضوری به کارگزاری و ارائه مدارک شناسایی اقدام به دریافت کد بورسی نمایید.

در روش دوم بدون مراجعه به کارگزاری می‌توانید برای دریافت کد بورسی، اینترنتی ثبت نام کنید. در حال حاضر تعداد اندکی از کارگزاری‌ها امکان کدگیری غیرحضوری را فراهم کرده‌اند. هر فرد حقیقی می‌تواند با ارائه مدارک زیر برای دریافت کد معاملات بورس و فرابورس اقدام کند:

• اصل و تصویر شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات
• اصل و تصویر رو و پشت کارت ملی
• مشخصات حساب بانکی (نام بانک، شماره حساب، شماره شبا، کد و نام شعبه، نوع حساب)
• تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
• تکمیل فرم درخواست کد معاملات آنلاین (قرارداد معاملات برخط)
• تکمیل فرم قرارداد انجام معاملات اینترنتی

نحوه ثبت سفارش خرید و فروش سهام در بورس

بعد از دریافت کد بورسی شما نیاز دارید توسط پلتفرم (یا همان سامانه آنلاین و یا نرم‌افزار موبایل) کارگزاری بورس، خرید و فروش سهام انجام دهید. برای این کار لازم است از کارگزاری رمز بگیرید و با آن می‌توانید خرید و فروش آنلاین سهام، خرید و فروش اسناد خزانه اسلامی (اخزا)، خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن (تسه)، خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس را در هر جای جهان که اینترنت داشته باشید، انجام دهید.

قوانین سازمان در فرآیند صدور کدبورسی

آخرین تغییرات سازمان بورس در فرآیند صدور کد بورسی برای مشتریان جدید در بازار سرمایه، به شرح زیر است:

• گذشت یک ماه از زمان صدور کد بورسی
• قبولی در آزمون مربوطه

در راستای افزایش دانش افراد حقیقی که قصد معامله در بورس دارند، این آزمون توسط کانون کارگزاران برگزارشده یا توسط شرکت‌های کارگزاری و با نظارت و با تأیید کانون کارگزاران بورس می­‌باشد. آزمون به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود. در صورت قبولی اشخاص در آزمون مذکور مشخصات مربوط به افراد حداکثر ظرف سه روز به سمات ارسال می‌شود و پس از طی فرآیندهای مربوطه کدهای معاملاتی از قابلیت معامله برخوردار می‌شوند.

همچنین در تبصره‌های این قانون آمده است که کانون کارگزاران بورس می‌تواند در راستای افزایش دانش مرتبط با بازار سرمایه و نیز ایجاد آمادگی بیشتر برای آن دسته از اشخاص حقیقی که متقاضی صدور کد معاملاتی هستند، اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی به صورت حضوری و مجازی کند. یکی از مهم‌ترین تأثیرات این بخش از قانون جدید، افزایش آگاهی سهامداران است که منجر به بهبود معاملات آنان و سرانجام افزایش کارایی و عمق بازار سرمایه می­‌گردد. با توجه به افزایش تعداد کدهای معاملاتی در بازار سرمایه، در حال حاضر افزایش آگاهی سهامداران یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های قانون‌گذاران این حوزه می‌باشد.

دیگر تعهدات

• تعهد شخص جهت عدم فعالیت در سیگنال فروشی (که در این صورت کد مسدود می‌­شود)

در این راستا، دو بند مهم به تعهدنامه قبلی اضافه شده است، که به شرح زیر است:

• تعهد می‌کنم کلیه اقدامات اینجانب در چارچوب قوانین و مقررات و مقررات حاکم بر بازار سرمایه باشد و از هر گونه مشارکت و فعالیت (به ویژه در فضای مجازی) در زمینه‌هایی که طبق قوانین بازار اوراق بهادار نیازمند اخذ مجوز از سازمان است بدون اخذ مجوزهای لازم خودداری کنم. همچنین از عضویت و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، سایت‌ها و کانال‌هایی که برخلاف مقررات اقدام به ارائه تحلیل در خصوص اوراق بهادار می‌کنند و تحت عناوینی همچون سیگنال فروشی اقدام به اغوای قیمتی می‌کنند، خودداری و پرهیز کنم.

بدیهی است در غیر این‌صورت سازمان بورس و فرابورس می‌توانند کد معاملاتی اینجانب را مسدود کرده و علاوه بر آن برخوردهای قانونی را از طریق مراجع ذیصلاح نسبت به اینجانب پیگیری کنند. همچنین تعهد می‌کنم کلیه خسارات و زیان‌های ناشی از این‌گونه اقدامات که متوجه اینجانب باشد جبران کرده و حق هرگونه ایراد، اعتراض و پیگیری را نسبت به اقدامات سازمان، بورس و فرابورس از خود سلب و ساقط می‌کنم.

• اینجانب آگاهی کامل دارم که بازار سرمایه همراه با سود و زیان بوده و سرمایه‌گذاری همواره با مخاطرات و ریسک همراه است. سرمایه‌گذاری در این بازار مبتنی بر بررسی و تشخیص سرمایه‌گذار بوده و سود سرمایه از سوی هیچ شخص حقیقی یا حقوقی مورد تضمین نیست. لذا با علم به این مخاطرات مبادرت به دریافت کد معاملاتی و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می کنم.

لازم به ذکر است خرید و فروش سهام شرکت‌های عرضه اولیه، خرید و فروش تسه و اوراق با درآمد ثابت و هم‌ چنین خرید و فروش واحدهای صندوق‌ سرمایه‌‌گذاری از قانون نامبرده مستثنی است.

 پیشنهاد مطالعه: بورس چیست؟ به زبان ساده

انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس

• سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس:

منظور از روش مستقیم این است که سرمایه‌گذار با افتتاح حساب نزد کارگزاری‌ها به صورت مستقیم اقدام به خرید و فروش سهم کند. در سرمایه‌گذاری مستقیم شما با مراجعه به صورت تلفنی و یا از طریق اینترنت می‌توانید ضمن رصد بازار اقدام به خرید و فروش سهام شرکت‌های حاضر در بورس کنید. برای این روش حرفه‌ای بودن در بازار سرمایه و شناخت کافی از ساز و کار بورس و ابزارهای معامله‌گری ضروری است. افراد غیرحرفه‌ای نباید در سرمایه‌گذاری مستقیم سرمایه‌گذاری کنند چون ریسک و چالش‌های حضور در بورس را افزایش می‌دهد.

• سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس:

سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس به این معنا است که به جای اینکه خودمان مستقیماً به خرید و فروش سهام بپردازیم، بازار را رصد کنیم و همه چیز را مورد بررسی مداوم قرار بدهیم، به افراد آگاه و متخصصی مراجعه می‌کنیم. این افراد متخصص به ما کمک می‌کنند، سرمایه خود را در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذاری به کار بگیریم. انجام سرمایه‌گذاری با واسطه در بورس به کسانی که زمان و وقت کافی برای یادگیری اصول سرمایه‌گذاری و روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس ندارند، در رسیدن به سود و درآمدی مطلوب کمک شایانی می‌کند. در این صورت با اتّکا به افراد ماهر در بورس، ریسک سرمایه‌گذاری هم کاهش می‌یابد. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هم انواعی دارد:

• سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری

• سبدگردانی اختصاصی در بورس (سرمایه‌گذاری در بورس از طریق سبدگردان‌ها)

پیشنهاد

• ما در آکادمی پارسیان بورس با تجربه فعالیت چندین ساله در بازار بورس و برگزاری کلاس‌های آموزشی بورس به شما پیشنهاد می‌کنیم با شرکت در ورکشاپ های رایگان  آشنایی با بورس‌، اولین گام‌های ورود به بورس را بردارید.
• امیدواریم که حداکثر استفاده ممکن از این مقاله آموزشی را برده باشید‌، در صورت تمایل می‌توانید برای ثبت نام دوره‌ی جامع حضوری به صفحه آموزش بورس در مشهد مراجعه کنید. شما همچنین می‌توانید در دوره‌های غیر حضوری پارسیان بورس شرکت نمایید.
• آکادمی تخصصی پارسیان بورس – مرکز برگزاری کلاس بورس در مشهد