صندوق جسورانه چیست و سرمایه گذاری در این صندوق ها چقدر سود دارد؟

با جهت‌ گیری اقتصاد به سمت فعالیت‌های مبتنی بر تکنولوژی و بهره گیری از مزیت‌های رقابتی، زمینه پیدایش استارت آپ‌ها در اقتصادهای توسعه یافته فراهم شد. استارت آپ‌ها نه‌ تنها، به خلق ارزش و ایجاد صنایع جدید می‌پردازند، بلکه به رشد اشتغال، درآمد ملی و رفاه جامعه کمک شایانی می‌کنند. اما مهم‌ترین بخش راه اندازی یک کسب و کار، تأمین مالی آن است. کسب‌ و کارهای نوپا و جدید برای شروع به کار و تأمین هزینه فعالیت‌های خود نمی‌توانند از تسهیلات بانک‌ها و نهادهای مالی استفاده کنند، چون هنوز به اندازه کافی اعتبار ندارند و برای پیش برد فعالیت‌های خود نیاز به سرمایه دارند. بنابراین نیاز به بازاری کارا داریم که متشکل از سرمایه‌گذاران خطر پذیر بوده و سرمایه مورد نظر را فراهم کند.

صندوق جسورانه چیست و سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها چقدر سود دارد؟

جنس این سرمایه می‌تواند از نوع اعتبار، روابط، مشاوره‌های عملیاتی و استراتژیک و همچنین تجربه و مهارت‌های مدیریتی باشد. شاید بد نباشد بدانید، موفق‌ترین شرکت‌ها در دو قرن ‌اخیر (اینتل، مایکروسافت، آمازون، فیسبوک، اپل، گوگل و…) در فرآیند رشد و توسعه، توسط سرمایه‌گذاران خطر پذیر تأمین مالی شده‌اند. صندوق‌ جسورانه نوعی صندوق سرمایه‌گذاری هستند که از کسب و کارهای نوپا حمایت می‌کند. در واقع این صندوق‌ها، سرمایه لازم برای شرکت‌ها و کسب و کارهای نوپا (استارت آپ) و کارآفرین که مستعد جهش و رشد ارزش بوده و با ریسک بالایی همراه هستند، فراهم می‌کند. صندوق‌ها بدین منظور، پروژه مورد نظر را مورد ارزیابی قرار داده و پس از تائید واجد شرایط بودن، منابع مالی به آن تخصیص می‌دهند.

تعریف صندوق جسورانه

صندوق جسورانه به انگلیسی (Venture Capital Fund) نوعی صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که پول را از سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت دارند، گردآوری نموده و مبالغ مورد نظر را در کسب و کارهای نوپای کوچک و متوسط که پتانسیل رشد بالایی دارند سرمایه‌گذاری می‌کند. در واقع این صندوق‌ها، نوعی سبد دارایی تشکیل می‌دهند. از آنجایی که تأمین مالی استارت آپ را هزینه بر است و اشخاص حقیقی قادر به مشارکت حداکثری نیستند، معمولا سرمایه‌گذاران خطر پذیر را اشخاص حقوقی تشکیل می‌دهند. این اشخاص حقوقی شامل شرکت‌ یا صندوق‌هایی هستند که سرمایه خود را از افراد و نهادهای بانکی، بیمه ای، بازنشستگی و … تأمین کرده‌اند.

بازدهی صندوق های جسورانه

صندوق های جسورانه بازدهی بالایی دارند زیرا یک کسب‌وکار آنلاین نوپا در بدو امر، رشد بالایی دارد و طبیعی است که سرمایه‌گذار را هم به سود خوبی می‌رساند؛ اما در نقطه مقابل، این سرمایه‌گذاری می‌تواند ریسک بالایی داشته باشد چون به همان نسبت ممکن است پروژه شکست بخورد و سرمایه گذار هم ضرر کند. بنابراین برخلاف سرمایه گذار فعال در سهام که تنها در معرض ریسک‌های سیستماتیک مربوط به اقتصاد کلان، تورم و یا ریسک بازار است، سرمایه‌گذار خطر پذیر در معرض انواع مختلفی از ریسک‌های سیستماتیک و غیر سیستماتیک از قبیل ریسک‌های اندازه بازار در دسترس، شدت رقابت، قوانین و مقررات، مقیاس‌پذیری، مدل درآمدی، خروج از سرمایه‌گذاری و … خواهد بود. بنابراین ویژگی خطر پذیر بودن علاوه بر ریسک‌های بسیار در این نوع سرمایه‌گذاری، به احتمال بسیار کمِ موفقیت‌های بسیار بزرگ در استارت آپ‌ها بر می‌گردد.

ترکیب دارایی صندوق های جسورانه

صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه معمولا بین ۵۰ تا ۶۰ درصد دارایی خود را روی سهام پروژه‌های نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند و مابقی سرمایه‌شان در اوراق با درآمد ثابت و یا سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌شود.

صندوق جسورانه مناسب چه افرادی است؟

نام این صندوق، تعیین کننده مشتری‌های خاص آن است؛ افراد جسور و خطرپذیر! مشتری اصلی صندوق‌های جسورانه سرمایه‌داران شخصی، صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و نهادهای مالی هستند. از آنجایی که میزان ریسک پذیری این صندوق‌ها بسیار بالاست بعضی از صندوق ها برای ورود افراد حقیقی به این بازار حداقل سرمایه مشخص می‌کنند.

مزایای صندوق جسورانه

صندوق جسورانه چیست و سرمایه گذاری در این صندوق ها چقدر سود دارد؟ در حال حاضر بزرگترین شرکت‌های جهان در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند به دلیل ظرفیت بالای این بازار، رشد کسب و کارهای این حوزه خیلی سریع است. یک ایده خوب که بتواند نیاز مردم را به درستی ارزیابی کند و پاسخ مناسبی برای نیاز مردم داشته باشد در مدت کوتاهی می‌تواند بازخورد بسیار بالایی داشته باشد. صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه روی یک یا چند پروژه نوپا سرمایه‌گذاری می‌کنند تا میزان ریسک پذیری سرمایه‌گذاری را کنترل کنند به همین دلیل معمولا میزان سوددهی این صندوق‌ها متوسط و یا بالاست. همچنین با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها می‌توان به‌صورت مستقیم در روند تأمین مالی برای آغاز فعالیت کسب و کارهای جدید سهیم شد.

ریسک‌ صندوق‌ جسورانه

قاعدتا نباید توقع بازگشت سرمایه یا نیمی از آن را داشت، چون هیچ ضمانتی برای برگشت سرمایه وجود ندارد. سرمایه‌گذاری در یک استارت آپ بسیار ریسکی است. صندوق‌ جسورانه به منظور دستیابی به کسب سود بالا، معمولا سرمایه را در چندین کسب و‌ کار نوپا و مخاطره‌پذیر سرمایه‌گذاری می‌کند که در مجموع و به طور متوازن بازده صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه متوسط یا بالا باشد.

تفاوت صندوق های جسورانه با سایر صندوق‌ها (مشترک، پروژه ای و…) در چیست؟

صندوق سرمایه‌گذاری پروژه و صندوق جسورانه هردو نوعی از صندوق‌های تأمین مالی هستند. تفاوت اصلی صندوق‌ پروژه‌ای و صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه در ترکیب دارایی آن‌هاست. در صندوق‌های سرمایه‌گذاری پروژه ای معمولا چیزی بیشتر از ۹۰ درصد سرمایه روی پروژه مورد نظر سرمایه‌گذاری می‌شود در حالیکه در صندوق‌های جسورانه میزان سرمایه‌گذاری روی پروژه نوپا حداکثر ۶۰ درصد است. این تفاوت ترکیب دارایی‌ها روی سیاست‌های صندوق و میزان ریسک پذیری و سوددهی آن‌ها تاثیر گذار است. میزان ریسک پذیری صندوق‌ جسورانه نسبت به صندوق پروژه بیشتر است و در مقابل به همین نسبت میزان سوددهی صندوق های جسورانه نیز بالاتر است. تفاوت دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و پروژه‌ای در امکان سرمایه‌گذاری افراد حقیقی در این صندوق‌ها است.

واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق های جسورانه به دلیل ریسک بالا تنها توسط نهادهای مالی و افراد ثروتمند تهیه می‌شوند در حالیکه برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های پروژه این شرط وجود ندارد و همه افراد می‌توانند در این نوع صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. این صندوق‌ها به دلیل تمرکز بر سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های نوپا با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک متفاوتند. تمامی کسب و کارهایی که سرمایه‌گذاری جسورانه دریافت می‌کنند، پتانسیل رشد و ریسک بالاتری نسبت به سایر صندوق‌ها دارند، بنابراین برای افق سرمایه‌گذاری بلندمدت مناسب هستند.

چگونه در صندوق های جسورانه سرمایه گذاری کنیم؟

برای سرمایه گذاری در صندوق های جسورانه مشابه اغلب صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید از طریق دفاتر مورد تائید این صندوق‌ها و یا وبسایت رسمی صندوق اقدام شود. بعضی از صندوق های جسورانه به‌صورت (ETF) و یا قابل معامله در بازار بورس فعالیت می‌کنند یعنی برای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، می‌بایست پس از اخذ کد معاملاتی حتماً از طریق یک کارگزاری واحد سرمایه‌گذاری آن صندوق را تهیه کنید.

نتیجه‌گیری و جمع‌بندی

صندوق جسورانه نوعی از صندوق‌های تأمین مالی است که با جذب سرمایه عمومی هزینه‌های چندین کسب‌ و کار نوپا را تأمین می‌کند. با این‌ حال همان‌طور که از نام آن پیدا است این صندوق‌ها ریسک‌پذیری بالایی دارند زیرا سرمایه را در کسب و کارهایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که تضمینی بر سود ده بودن یا نبودن آن‌ها وجود ندارد. تجارب مختلف در زمینه سرمایه‌گذاری خطرپذیر نشان می‌دهد در صورت فراهم بودن زیرساخت‌های مناسب، این‌گونه سرمایه‌گذاری‌ها مناسب‌ترین راه برای توسعه طرح‌های خلاقانه و نو است.

بانک‌ها و دیگر مراکز اعطای تسهیلات به دلیل ریسک‌های موجود، از این طرح‌ها حمایت نکرده‌اند. حمایت نکردن از این طرح‌ها موجب ازدست‌ رفتن موقعیت‌های مستعد برای توسعه فناوری و اشتغال‌زایی در کشور می‌شود. نکته مهم در ساختارهای تأمین مالی این‌گونه طرح‌ها، وجود سرمایه ابتدایی و راه‌اندازی کسب‌ و کار است. از این‌ رو، اگر صاحب طرح یا ایده پرداز اصلی نتواند منابع مالی ضروری و اولیه و حتی ضمانت‌های لازم برای سرمایه‌گذار را فراهم آورد، با چالش جدی روبه‌رو خواهد شد.

دریافت اعتبار و وام، مستلزم گذراندن فرایندهای پیچیده در بیشتر مؤسسه‌های مالی و بانک‌ها و دیگر شرکت‌های دولتی است. بانک‌ها و مؤسسه‌های مالی و اعتباری و صندوق‌ها و نیز شرکت‌های سرمایه‌گذاری مختلف، در بیشتر زمان‌ها، در زمینه رشد صنایع گوناگون و حمایت از طرح‌های سودآور اقتصادی، نقش و حضوری جدی دارند؛ اما برخی طرح‌ها و ایده‌های فنّاورانه دانش‌محور بوده و این نهادها نمی‌توانند به‌خوبی از آن حمایت کنند؛ بنابراین نقش صندوق جسورانه در این فرآیند پررنگ می‌شود.

اگر صندوق‌های با درآمد ثابت را کم ریسک‌ترین صندوق‌های بورس باشند، صندوق های جسورانه پرریسک‌ترین صندوق‌های بورس خواهند بود. کار اصلی صندوق های جسورانه، یافتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش استارت آپی، تأمین منابع موردنیاز آن استارت آپ برای تأسیس، سازوکار مدنظر و یا رشد کسب‌ و کار موجود است.

صندوق های جسورانه حوزه خاصی را جهت تأمین مالی مدنظر ندارند و تاکنون در حوزه حمل‌ و نقل، خرید و فروش کالا، کاریابی، نیازمندی‌ها و … سرمایه‌گذاری‌هایی انجام‌شده است. هرچه فضا برای رشد این صندوق‌ها بیشتر فراهم شود، حوزه‌های گسترده‌تری می‌توانند پیشرفت کنند. با عرضه سهام استارت آپ‌ها در بورس، سرمایه‌گذاران علاقه‌مند وارد عمل می‌شوند و چنین روندی در بهبود فضای پیش روی سرمایه‌گذاری جسورانه اثرگذار است.

پیشنهاد

• ما در آکادمی پارسیان بورس با تجربه فعالیت چندین ساله در بازار بورس و برگزاری کلاس های آموزشی بورس به شما پیشنهاد می‌کنیم با شرکت در ورکشاپ های رایگان  آشنایی با بورس، اولین گام های ورود به بورس را بردارید.
• امیدواریم که حداکثر استفاده ممکن از این مقاله آموزشی را برده باشید، در صورت تمایل می‌توانید برای ثبت نام دوره های جامع حضوری به صفحه آموزش بورس در مشهد مراجعه کنید. شما همچنین می‌توانید در دوره‌های غیرحضوری پارسیان بورس شرکت کنید.
• آکادمی تخصصی پارسیان بورس – مرکز برگزاری کلاس بورس در مشهد