سهام جایزه چیست؟ نحوه محاسبه، توزیع و فروش

اگر در بازار بورس اوراق بهادار تهران فعالیت کرده باشید احتمالاً نام سهام جایزه به گوشتان خورده است. درواقع این نوع سهام به سهام‌دارانی تعلق می‌گیرد که دارایی‌شان پس از افزایش سرمایه (نه هر نوع افزایش سرمایه‌ای) دستخوش تغییر شود و تعداد سهامشان افزایش یابد. به میزانی سهامی که  اضافه‌تر به سهام‌دار تعلق می‌گیرد سهم جایزه می‌گوید. البته دارایی‌های سهام‌دار تغییر نمی‌کند و در ازای افزایش تعداد، قیمت هر سهم کاهش می‌یابد حال سؤال اینجاست که نکته مثبت این نوع افزایش سرمایه و سهام جایزه چیست؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات مقاله زیر را دنبال کنید.

پیش از مطالعه بقیه مطلب، به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر علاقه‌مند هستید که مبانی بازار بورس را یاد بگیرید، در دوره آموزش رایگان بورس شرکت کنید؛ پس از گذراندن این دوره، درصورتی که حس کردید این دوره برایتان مفید بوده، برای گسترش دانش بورسی خود، پیشنهاد ما شرکت در دوره آموزش آنلاین بورس است، درضمن اگر ساکن مشهد هستید، می‌توانید در دوره آموزش بورس در مشهد نیز شرکت کنید.

نحوه مشخص کردن قیمت سهم بعد از  افزایش سرمایه

بین حالت‌های مختلف افزایش سرمایه اگر افزایش سرمایه از محل سود انباشته و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها انجام شود آنگاه می‌توان گفت که به سهام‌داران سهم جایزه تعلق خواهد گرفت. به بیانی ساده در این نوع افزایش سرمایه‌ها قیمت سهام کاهش می‌یابد و به همان نسبت تعداد سهام افزایش می‌یابد از این رو به سهام‌داران سهام بیشتری تعلق می‌گیرد. به تعداد سهم جدیدی که به سهام‌داران تعلق می‌گیرد سهام جایزه گفته می‌شود. حال سؤال اینجاست که قیمت سهم پس از افزایش سرمایه چگونه تعیین می‌شود.

برای تعیین قیمت سهام پس از افزایش سرمایه ابتدا باید به درصد افزایش سرمایه توجه کنید. هرچه میزان درصد افزایش سرمایه بیشتر باشد تعداد سهم جایزه شما بیشتر و قیمت سهم جدید کمتر می‌شود. از این رو برای محاسبه قیمت سهام از فرمول زیر استفاده می‌کنند.

برای حساب کردن قیمت سهام جدید باید میزان افزایش سرمایه را تقسیم بر صد کرد و سپس آن را به‌علاوه یک کرد و سپس قیمت سهام را بر این عدد تقسیم کرد آنگاه قیمت سهام جدید به دست می‌آید:

برای حساب کردن تعداد سهام جایزه باید افزایش سرمایه را تقسیم بر صد کرد و سپس آن را به‌علاوه یک کرد و سپس تعداد سهام را در عدد به دست آمده ضرب کرد آنگاه تعداد سهام جدید به دست می‌آید:

برای مثال اگر میزان افزایش سرمایه 300 درصد باشد و قیمت قدیم سهام 80 هزار ریال باشد و آنگاه قیمت سهام جدید 20 هزار ریال شده و تعداد سهام هر نفر 4 برابر می‌شود. مثلاً اگر سهام‌داری هزار سهم به قیمت 80 هزار ریال داشته باشد بعد از افزایش سرمایه چهارهزار سهم به قیمت 20 هزار ریال دارد.

چگونه دیتای مربوط به افزایش سرمایه را دریافت کنیم؟

برای دریافت اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه و محاسبه میزان سهام جایزه می‌توانید از سایت کدال استفاده کنید. در این سایت تمامی اطلاعات و اطلاعیه‌های مربوط به شرکت‌هایی که سهامشان در بورس اوراق بهادار است؛ قرار داده می‌شود. یکی از این اطلاعیه‌ها افزایش سرمایه است. شما می‌توانید در بخش جستجوی اطلاعیه گروه اطلاعیه را افزایش سرمایه انتخاب کرده و اطلاعیه‌های مربوط به آن را ببینید. همچنین می‌توانید نام سهمی که در نظر دارید نیز جستجو کنید.

زمان اضافه شدن سهام جایزه به پرتفوی

در این بخش قصد داریم درباره نحوه دریافت سهام جایزه صحبت کنیم باید توجه داشته باشید که سهم جایزه فقط به افرادی تعلق می‌گیرد که قبل از افزایش سرمایه سهام‌دار باشند. اما پس از افزایش سرمایه چه زمانی سهم جایزه به پرتفوی اضافه می‌شود و نماد بازگشایی می‌شود. برای جواب به این سؤال باید گفت که ممکن است دو حالت رخ دهد. اگر افزایش سرمایه 200 درصد یا کمتر باشد و یا این که افزایش سرمایه بیشتر از 200 درصد باشد.

اگر افزایش سرمایه کمتر از 200 درصد باشد نماد پس از افزایش سرمایه به مجمع رفته و بسته خواهد شد و فرایند باز شدن نماد ممکن است سه یا چهار روز به طول انجامد. پس از بازگشایی نماد شما فقط می‌توانید تعداد سهامی که از قبل در دست داشتید را بفروشید و سهام جایزه ممکن است تا چند ماه به پورتفوی شما اضافه نشود.

در مثال قبلی اگر افزایش سرمایه 200 درصد بود و شما 1000 سهم داشتید به شما 2000 سهم جایزه تعلق می‌گرفت. شما پس از بازگشایی نماد فقط می‌توانید 1000 سهم اولیه خودتان را به فروش برسانید و 2000 سهم جایز زمانی که شرکت مشخص کرده است به شما تعلق خواهد گرفت و زودتر نمی‌توانید این 2000 سهم را بفروشید.

اگر میزان افزایش سرمایه 200 درصد بیشتر باشد نماد پس از افزایش سرمایه به مجمع می‌رود ولی تا زمانی که فرایند ثبت سهام جدید انجام نشود بازگشایی نخواهد شد و پس از بازگشایی سهام قبلی و سهام جدید به پورتفوی شما اضافه خواهد شد همانطور که بیان کردیم این فرایند ممکن از چند ماه به طول انجامد.

زمان قرارگیری سهام جایزه در جریان عملکرد

میزان افزایش سرمایه بلافاصله در عملکرد قرار می‌گیرد و سهام جایزه به میزان سهام فرد اضافه می‌شود ولی همان‌طور که در بخش‌های قبل به آن پرداختیم سرمایه‌گذار تا تکمیل فرایند ثبت سهام نمی‌تواند سهم جایزه خود را بفروشد. حضور این نوع سهام در پورتفوی تأثیری ندارد؛ زیرا به سهام‌دار اجازه خریدوفروش آن تا زمان مقرر داده نمی‌شود. توجه داشته باشید به هر نوع افرایش سرمایه‌ای سهم جایزه تعلق نمی‌گیرد و فقط به اگر افزایش سرمایه از محل سود انباشته و افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها سهم جایزه تعلق می‌گیرد.

مزیت سهام جایزه چیست؟

شاید برای شما سؤال پیش‌آمده باشد که سهام جایزه چه سودی برای سهام‌دار دارد؛ زیرا به میزانی که تعداد سهم‌های جدید به سهام‌دار تعلق می‌گیرد ارزش هر سهم نیز کاهش‌یافته و عملاً دارایی‌های سهام‌دار تغییر نمی‌کند. درواقع در ظاهر سود آن قابل‌مشاهده نیست؛ اما در گذر زمان قیمت سهام تمایل دارد گپ قیمتی ایجاد شده را پر کند و تا مدتی ممکن است سود خوبی به سهام‌دار برسد. این یکی از مزیت‌های بزرگ سهم جایزه است.

نتیجه‌گیری

در این مقاله سعی کردیم راجع به سهم جایزه که از برخی از انواع افزایش سرمایه‌ها ایجاد می‌شوند صحبت کنیم. درواقع سهام جایزه به‌صورت مجانی به سهام دارد تعلق می‌گیرد و سهام‌دار در ازای سهام جدیدی که دریافت می‌کند چیزی پرداخت نمی‌کند. اما مزیت بزرگ این سهام بعد در طول زمان مشخص می‌شود کاهش قیمتی هر سهم در طول زمان جبران شده و چون تعداد سهام بیشتری به سهام‌دار تعلق‌گرفته سود او خیلی بیشتر خواهد شد. در کل سهم جایزه خبر خوبی است که به سهام‌دار داده می‌شود.